Wat is dyslexie?
Definitie van dyslexie
Dyslexie is een neurologische ongemak die gekenmerkt wordt door hardnekkige problemen met het aanleren en/of vlot toepassen van lezen en/of spellen op woordniveau (Stichting Dyslexie Nederland, 2008, p. 11). Dyslexie komt voor in alle vormen van onderwijs en is niet gebonden aan intelligentie of sociaaleconomische achtergrond. Leerlingen met dyslexie hebben problemen met fonologische verwerking, bewustzijn in het werkgeheugen en toegankelijkheid van taalkennis. Bij problemen met fonologische verwerking worden klankcodes niet goed opgeslagen in het werkgeheugen. Bij een verminderd fonologisch bewustzijn kunnen leerlingen minder snel klankstructuren van woorden analyseren en herkennen. Ten slotte, bij problemen met de toegankelijkheid van taalkennis zijn leerlingen traag in het geven van namen aan symbolen.
De 'fonologisch tekort'-theorie wordt algemeen aanvaard als een belangrijke factor bij dyslexie. Volgens deze theorie ervaren mensen met dyslexie moeilijkheden in de fonologische verwerking, wat inhoudt dat ze problemen hebben met het verwerken van klanken in taal. Dit proces omvat verschillende aspecten, waaronder fonologisch bewustzijn, fonologische verwerking in het werkgeheugen en de snelheid waarmee taalkennis wordt opgeroepen (benoemsnelheid)
Veel voorkomende problemen bij dyslexie Verboog, M. (2021);
Moeite met klank-tekenkoppeling
Spel fouten
Moeite met schrijven van moeilijke zinnen
Lage en trage praters
Als ze iets willen vertellen stoppen ze in het midden, door moeilijkheid bij het vinden van de juiste woorden
Gevolgen van dyslexie:
Bij kleine kinderen Resulteert soms in later praten, onduiddijke spraak of moeite met de uitspraak van bepaalde klanken.
Negatief effect leren, lezen, schrijven en spellen
In de VO krijgen de problemen met moderne vreemde talen.
Sociaal emocionele problemen
Motivatie verlies al gevolg van fustratie bij het leren.
Om goed te realiseren:
- Als er in iemands leergeschiedenis geen aanwijzingen zijn voor dyslexie, betekent dit niet onmiddellijk dat er geen sprake is van dyslexie.
- Niet alle mensen met dyslexie hebben dezelfde symptomen. Sommigen hebben meer moeite met het herkennen van woorden, anderen met spelling of het begrijpen van de structuur van zinnen.
Oorzaken:
- Het kan zijn dat een ouder dyslexie heeft en erft zijn kind ook dyslexie.
- Leerlingen met een migratieachtergrond. (dit kan niet altijd herkenbaar zijn, omdat bij lezen en spellen maken ze vaak fouten en lijkt zoals ze het niet kunnen.)
Protocol Dyslexie
Kijk voor een uitgebreidere beschrijving van facetten in het Protocol Dyslexie Voortgezet Onderwijs:
https://dyslexiecentraal.nl/doen/materialen/protocol-dyslexie-voortgezet-onderwijs
Bibliografie
Stichting Dyslexie Nederland. (z.d.). https://www.stichtingdyslexienederland.nl/
Verboog, M. (2021). NT2-cahier dyslexie: herkennen en begeleiden van NT2-leerders met dyslexie
Geerts, W., & Van Kralingen, R. (2020). Handboek voor leraren.